حقوق زن و مرد در مقوله ازدواج یکی از مباحث مهم در داخل و خارج از کشور است که همیشه بر روی آن صحبت‌های بسیاری وجود دارد. از همین رو در این مقاله قصد داریم تا حقوق زن و مرد را برای عقد و نکاح در کشورهای پیشرفته بررسی نموده و دیدگاه آنان را بیان داریم.

هر آنچه که باید در خصوص حقوق زن و مرد در هنگام ازدواج در کشورهای مدرن بدانید:

در کشورهای پیشرفته یک اصل مهم وجود دارد و آن این مورد می باشد که قانون باید حقوق و مسئولیت‌های برابر زن و مرد را در ازدواج تضمین کند. لذا طرفین ازدواج در زمان عقد، در حین ازدواج و در زمان انحلال ازدواج از حقوق مساوی برخوردارند. از همین رو در کشورهای پیشرفته قانون باید استفاده از یک قرارداد ازدواج تایید شده را برای حمایت از حقوق زنان و بیوه‌ها توسعه و ترویج دهد. بنیان حقوق جهانی ابتکاری را برای ترویج استفاده از قرارداد ازدواج برای حفظ حقوق زن و مرد در منطقه مغرب به عهده گرفته است. قانون خانواده آلمان (ماده 47، 48، قانون خانواده آمریکای جنوبی (ماده 19) و قانون کشور هلند (ماده 11) به خانم‌ها اجازه می‌دهد که مذاکره کنند و بندهای اضافی را در قرارداد ازدواج بگنجانند. زنان می‌توانند از این قراردادها برای حمایت از حقوق خود در ازدواج و در زمان انحلال آن با قید بندهایی در مورد مالکیت و تقسیم اموال، فرزندان، شروط تک‌همسری، حق کار، محاسبه کمک‌های پرداخت نشده به خانوار و مواردی که نیاز به رضایت او دارند، استفاده کنند.

در این قانون زنان ممکن است در مورد مسائل زیر به ایجاد چارچوبی منصفانه فکر کنند و مواردی را به قرارداد ازدواج خود اضافه نمایند:

مشارکت در تعهدات خانوار: مشارکت هر یک از زوجین در کسب درآمد، مالکیت دارایی یا تلاش در پاسخگویی به تعهدات خانوار و روشن شدن کلیه هزینه‌های در نظر گرفته شده.

• نفقه مالی: تعهدات مالی شوهر در قبال زن و فرزندانش پس از فسخ نکاح.

• مالکیت و تقسیم اموال: تعریف اموال شخصی و اموال مشترک (پول، اموال منقول، اموال غیر منقول)، مالکیت دارایی در دوران ازدواج، اختیارات استفاده، مدیریت و تصرف اموال شخصی یا مشترک در دوران ازدواج و تقسیم دارایی یا پس از انحلال ازدواج به همین ترتیب، در این قرارداد برای حفظ حقوق زن و مرد بخشی برای مشخص نمودن وضعیت فرزندان است:

• در مورد حضانت کودک:

حضانت هر یک از فرزندان در طول مدت ازدواج و به منظور حفظ منافع فرزندان و رسیدگی به تربیت آنها مشترکاً بین زوجین تقسیم می‌شود. در صورتی که ازدواج فعلی منحل شود، پدر بدینوسیله متعهد می‌شود که حق سلب خودکار حضانت فرزند از مادر را انجام ندهد.

• در مورد سرپرستی کودک:

سرپرستی قانونی هر فرزند در طول مدت ازدواج و همچنین پس از انحلال آن مشترکاً بین زوجین تقسیم خواهد شد. شوهر بدینوسیله زن را به عنوان ولی هر فرزند تعیین می‌کند.

تدوین چنین قراردادی باید با مشورت زنان و جامعه مدنی و در نظر گرفتن شرایط فعلی صورت گیرد.

• حقوق زن و مرد در قبال فرزندان

   در جوامع پیشرفته و مدرن قانون باید حقوق و مسئولیت‌های یکسانی را برای زنان و مردان در رابطه با مسائل مربوط به فرزندانشان از جمله سرپرستی، قیمومت و فرزندخواندگی تضمین کند. قوانین و اقداماتی که کودک را از حضانت یک بیوه پس از مرگ شوهرش خارج می‌کند، حقوق زنان برای رهایی از تبعیض در ازدواج و روابط خانوادگی را نقض می کند. در این قوانین هر کودکی حق دارد از مراقبت و حمایت والدین برخوردار باشد لذا حق اقامت با والدین خود را دارد. از همین رو جدایی کودک از والدینش بر خلاف میل کودک ممنوع می‌باشد مگر در شرایطی که یک مقام صلاحیتدار طبق قانون و رویه‌ها تشخیص داده باشد که این جدایی به نفع کودک است.

• اداره اموال و انعقاد قراردادها

    قانون برای حفظ حقوق زن و مرد برای هر دو زوج حقوق مساوی جهت اداره اموال و انعقاد قراردادهای ازدواج قائل شود. از همین رو قانون برابری افراد متاهل را تضمین نموده محدودیت‌هایی را که بر توانایی قانونی زوجه جهت انعقاد قراردادها و دعوی قضایی اعمال می‌شد، لغو می‌کند، از جمله محدودیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

•  ثبت اموال غیر منقول به نام خود.

•  به عنوان مجری یک دارایی متوفی عمل کند.

•  به عنوان امین یک دارایی ورشکسته عمل کند.

• به عنوان مدیر یک شرکت عمل کند.

• خود را به عنوان ضامن مقید کند.

در کشورهای پیشرفته برای برابری حقوق زن و مرد، موقعیت قانونی و عرفی شوهر به عنوان رئیس خانواده لغو می شود، مشروط بر اینکه هیچ چیز در اینجا نباید مانع از توافق زن و شوهر بین خود برای واگذاری نقش خاصی به یکی از آنها یا هر دو شود. همچنین قانون بیان می‌کند زوجینی که در اجتماع قانونی ازدواج کرده‌اند دارای صلاحیت مساوی هستند و می‌توانند از موارد زیر بهره ببرند:

الف) واگذاری دارایی‌های مشترک؛

ب) برآورده نمودن بدهی‌هایی که دارایی مشترک مسئول آن است.

ج) اداره اموال مشترک.

در همین راستا در کشورهای مدرن باید قوانینی را اصلاح کنند که حقوق متفاوتی را برای موارد مالی بین زن و مرد، از جمله حق اقدام قانونی در رابطه با دارایی، اعطا می‌کندکند. قانون در همین راستا سیستم مالکیت اصلاح شده‌ای را در ازدواج پیش بینی می‌کند تا به بهترین نحو از زنان و زنان بیوه محافظت کند. در قوانین اصلاح شده، قانون اموال و پولی که در طول ازدواج به دست می آید را جزء دارایی مشترک محسوب می‌کند، حتی اگر فقط به نام یکی از زوجین ثبت شده باشد. درآمد و ارثی که مشترکاً به هر دو زوج واگذار می‌شود نیز دارایی مشترک محسوب می‌گردد. اموال و دارایی‌هایی که قبل از ازدواج به دست آمده‌اند، دارایی جداگانه باقی می‌مانند و به هر شخص مربوطه تعلق دارند. یک سیستم جامعه مالکیت اصلاح شده ممکن است حمایت بهتری از زنان نسبت به یک سیستم اصلاح نشده ارائه دهد. در قانون اصلاح شده، هر دو زوج باید در اداره مشترک اموال از حقوق مساوی برخوردار باشند. علاوه بر این، هر دو زوج باید حق مالکیت مشترک دارایی‌های عمده از جمله زمین و خانه را داشته باشند که برای رهن، اجاره یا فروش، رضایت طرفین لازم است.

https://www.equalityhumanrights.com/en/human-rights-act/article-12-right-marry

https://www.un.org/press/en/2005/pop917.doc.htm